వినాయకుడి జననం గురించి పురాణాలలో అనేక గాథలు ప్రచారంలో ఉన్నాయి. వాటిలో అత్యంత ప్రసిద్ధమైన మరియు విస్తృతంగా చెప్పబడే కథ ఇక్కడ ఇవ్వబడింది.
పార్వతీ దేవి సంకల్పం
పూర్వం, కైలాసంలో పార్వతీ దేవి స్నానానికి సిద్ధమవుతూ ఉండేది. అయితే, ఆ సమయంలో తనకు నమ్మకమైన కావలి వారు ఎవరూ లేరని ఆమె భావించింది. నంది మరియు శివుని ఇతర గణాలు శివునికి మాత్రమే విధేయులని, తాను చెప్పిన మాటను కాదని శివుడిని లోపలికి అనుమతిస్తారని ఆమెకు తెలుసు. అందువల్ల, కేవలం తన ఆజ్ఞలను మాత్రమే పాటించే ఒక పుత్రుడు కావాలని సంకల్పించింది.
నలుగు పిండితో బాలుని సృష్టి
అప్పుడు పార్వతీ దేవి, తన స్నానానికి సిద్ధం చేసుకున్న నలుగు పిండిని (పసుపు ముద్దను) తీసుకుని, దానితో ఒక అందమైన బాలుడి రూపాన్ని సృష్టించింది. ఆ తర్వాత, తన దివ్య శక్తితో ఆ ప్రతిమకు ప్రాణం పోసింది. ఆ బాలుడు జీవం పోసుకుని, తల్లికి నమస్కరించాడు. అతడిని చూసి పార్వతీ దేవి ఎంతో మురిసిపోయింది.
తల్లి ఆజ్ఞ - శివునితో వివాదం
పార్వతి ఆ బాలుడిని తన కుమారుడిగా స్వీకరించి, అతనికి ఒక దండం ఇచ్చి, "నాయనా, నేను స్నానం చేసి వచ్చేంత వరకు ద్వారం వద్ద కావలి ఉండు. నా అనుమతి లేకుండా ఎవ్వరినీ లోపలికి రానివ్వకు" అని ఆజ్ఞాపించింది. ఆ బాలుడు తల్లి ఆజ్ఞను శిరసావహించి, ద్వారం వద్ద కాపలా కాయడం ప్రారంభించాడు.
కొంత సేపటికి, శివుడు అక్కడికి వచ్చాడు. ద్వారం వద్ద ఉన్న బాలుడు ఆయనను లోపలికి వెళ్లకుండా అడ్డుకున్నాడు. "మా అమ్మగారి ఆజ్ఞ! ఎవ్వరూ లోపలికి వెళ్ళడానికి వీల్లేదు," అని ఆ బాలుడు దృఢంగా చెప్పాడు. శివుడు, తాను పార్వతి భర్తనని, లోపలికి వెళ్లే హక్కు తనకు ఉందని చెప్పినా ఆ బాలుడు వినలేదు.
దీంతో శివుని గణాలకు, ఆ బాలుడికి మధ్య భీకరమైన యుద్ధం జరిగింది. ఆ బాలుడు అద్భుతమైన పరాక్రమంతో వారందరినీ ఓడించాడు. ఈ విషయం తెలిసి శివుడు ఆగ్రహంతో రగిలిపోయాడు.
శిరచ్ఛేదం మరియు గజ ముఖం
చివరకు, శివుడు స్వయంగా రంగంలోకి దిగి, ఆ బాలుడితో యుద్ధం చేసి, తన త్రిశూలంతో ఆ బాలుడి తల నరికేశాడు. ఈ అలికిడికి బయటకు వచ్చిన పార్వతీ దేవి, తన కుమారుడు శిరస్సు లేకుండా పడి ఉండటం చూసి హృదయ విదారకంగా విలపించింది. ఆమె తన ఉగ్ర రూపమైన ఆదిపరాశక్తిగా మారి, సృష్టిని నాశనం చేస్తానని హెచ్చరించింది.
అది చూసి దేవతలందరూ భయపడి, శివుడిని వేడుకున్నారు. శాంతించిన శివుడు, తన గణాలను పిలిచి, "మీరు ఉత్తర దిశగా వెళ్లి, మొదటగా కనిపించిన జీవి యొక్క శిరస్సును తీసుకురండి" అని ఆజ్ఞాపించాడు. శివ గణాలు ఉత్తర దిశగా వెళ్లగా, వారికి మొదట ఒక ఏనుగు కనిపించింది. వారు దాని శిరస్సును తీసుకువచ్చి శివునికి సమర్పించారు.
శివుడు ఆ గజ ముఖాన్ని (ఏనుగు తలని) ఆ బాలుడి మొండేనికి అతికించి, మళ్లీ ప్రాణం పోశాడు.
గణాధిపతిగా పట్టాభిషేకం
ప్రాణం పోసుకున్న గజ ముఖుడైన తన కుమారుడిని చూసి పార్వతీ దేవి ఆనందంతో ఉప్పొంగిపోయింది. అప్పుడు శివుడు, దేవతలందరూ ఆ బాలుడిని ఆశీర్వదించారు. శివుడు అతడిని తన గణాలన్నిటికీ అధిపతిగా నియమించి, "గణేశుడు" మరియు "గణాధిపతి" అని నామకరణం చేశాడు. అంతేకాక, ఏ శుభకార్యం జరిగినా, ఏ పూజ చేసినా, లోకంలో మొట్టమొదట నిన్నే పూజిస్తారు. నిన్ను పూజించనిదే ఏ కార్యమూ ఫలించదు అని వరం ఇచ్చాడు. అప్పటి నుండి, వినాయకుడు "ప్రథమ పూజ్యుడు" అయ్యాడు.
ఈ విధంగా విఘ్నాలకు అధిపతి అయిన వినాయకుడు జన్మించాడు.
