దీపావళి ప్రాముఖ్యత – అంధకారంపై వెలుగుజయం
దీపావళి, హిందువులు అత్యంత వైభవంగా జరుపుకునే ముఖ్యమైన పండుగ. "దీపాల వరుస" అని అర్థం వచ్చే ఈ పండుగ, చీకటిపై వెలుగు, చెడుపై మంచి, మరియు అజ్ఞానంపై జ్ఞానం సాధించిన విజయానికి ప్రతీక. ఆశ్వయుజ మాస అమావాస్య రోజున వచ్చే ఈ పండుగ, మన జీవితాల్లోని అంధకారాన్ని తొలగించి, వెలుగును నింపే ఒక గొప్ప వేడుక.
దీపావళిని కేవలం ఒక రోజు పండుగగా కాకుండా, ధన త్రయోదశి నుండి ప్రారంభించి, నరక చతుర్దశి, దీపావళి అమావాస్య (లక్ష్మీ పూజ), బలి పాడ్యమి మరియు భగినీ హస్తం (భాయ్ దూజ్) వరకు ఐదు రోజుల పాటు జరుపుకుంటారు.
పౌరాణిక గాథలు - పండుగ వెనుక ఉన్న కథలు
దీపావళి వేడుకల వెనుక అనేక బలమైన పౌరాణిక కథలు ఉన్నాయి. ప్రాంతాన్ని బట్టి కథలు మారినప్పటికీ, అన్నింటి సారాంశం ఒక్కటే - చెడుపై మంచి సాధించిన విజయం.
1. శ్రీరాముని విజయం - అయోధ్య దీపోత్సవం
పద్నాలుగు సంవత్సరాల వనవాసం మరియు రావణాసురుడితో భీకర యుద్ధం తర్వాత, శ్రీరాముడు, సీతాదేవి మరియు లక్ష్మణుడితో కలిసి అయోధ్యకు తిరిగి వచ్చింది ఈ రోజునే అని ఉత్తర భారతదేశంలో బలంగా నమ్ముతారు. తమ ప్రియమైన రాజు రాకతో, అయోధ్య ప్రజల ఆనందానికి అవధులు లేకుండా పోయాయి. ఆ చీకటి రోజులు తొలగిపోయి, తమ జీవితాల్లోకి వెలుగు వచ్చిందని సంబరపడుతూ, వారు తమ ఇళ్లను, అయోధ్యా నగరాన్నంతా దీపాలతో అలంకరించి, శ్రీరామునికి ఘనస్వాగతం పలికారు. ఆనాటి నుండి, ఆ దీపాల పండుగ ప్రతి ఏటా కొనసాగుతోంది.
2. నరకాసుర సంహారం - సత్యభామ విజయం
దక్షిణ భారతదేశంలో, ముఖ్యంగా తెలుగు రాష్ట్రాల్లో, నరకాసుర సంహార గాథ ప్రసిద్ధి చెందింది. నరకాసురుడు అనే రాక్షసుడు, తన అపారమైన శక్తులతో దేవతలను, స్త్రీలను హింసిస్తూ, పదహారు వేల మంది రాకుమార్తెలను బంధించాడు. అతని దురాగతాలను అరికట్టడానికి, శ్రీకృష్ణుడు తన భార్యయైన సత్యభామతో కలిసి యుద్ధానికి వెళ్తాడు. ఆ భీకర పోరాటంలో, కృష్ణుడి సహాయంతో సత్యభామ నరకాసురుడిని వధించి, లోకాలకు శాంతిని కలిగిస్తుంది. నరకుడి పీడ విరగడైందని ప్రజలందరూ ఆనందంతో మరుసటి రోజు అమావాస్య నాడు దీపాలు వెలిగించి, వేడుకలు చేసుకున్నారు. దీనికి గుర్తుగా, దీపావళికి ముందు రోజును నరక చతుర్దశిగా జరుపుకుంటారు.
3. లక్ష్మీ పూజ ప్రాముఖ్యత
దీపావళి అమావాస్య రోజు రాత్రి, సంపదకు, శ్రేయస్సుకు దేవత అయిన లక్ష్మీ దేవిని ప్రత్యేకంగా పూజిస్తారు. పురాణాల ప్రకారం, క్షీరసాగర మథనంలో లక్ష్మీదేవి ఉద్భవించింది ఈ రోజునే అని నమ్ముతారు. ఈ రోజు రాత్రి, లక్ష్మీదేవి భూలోకానికి విచ్చేసి, శుభ్రంగా, దీపాలతో అలంకరించబడిన ఇళ్లలోకి ప్రవేశించి, భక్తులను ధన, కనక, వస్తు వాహనాలతో ఆశీర్వదిస్తుందని ప్రగాఢ విశ్వాసం. అందుకే, దీపావళి రోజున ఇళ్లను శుభ్రం చేసి, దీపాలతో అలంకరించి, లక్ష్మీదేవికి స్వాగతం పలుకుతారు.
దీపావళి వేడుకలు మరియు ఆచారాలు
దీపావళి అంటే కేవలం దీపాలు వెలిగించడం మాత్రమే కాదు, అదొక సంతోషాల కలబోత.
గృహ అలంకరణ: పండుగకు కొన్ని రోజుల ముందు నుండే ఇళ్లను శుభ్రం చేసి, రంగురంగుల ముగ్గులతో, మామిడి తోరణాలతో అలంకరిస్తారు.
దీపాల వెలుగు: సాయంత్రం కాగానే, మట్టి ప్రమిదలలో దీపాలు వెలిగించి, ఇళ్ల ముందు, బాల్కనీలలో, కిటికీలలో వరుసగా పెడతారు. ఈ దీపాల కాంతి ప్రతికూల శక్తులను పారద్రోలుతుందని నమ్మకం.
బాణాసంచా: పిల్లలు, పెద్దలు కలిసి ఆనందంగా టపాసులు, చిచ్చుబుడ్లు వంటి బాణాసంచా కాల్చి సంబరాలు చేసుకుంటారు.
నూతన వస్త్రాలు మరియు పిండివంటలు: కొత్త బట్టలు ధరించి, కుటుంబ సభ్యులు, బంధుమిత్రులతో కలిసి ప్రత్యేకమైన పిండివంటలు, మిఠాయిలు పంచుకుంటారు.
ధన త్రయోదశి: దీపావళికి రెండు రోజుల ముందు వచ్చే ఈ రోజున, బంగారం లేదా కొత్త వస్తువులు కొనడం శుభప్రదంగా భావిస్తారు.
పండుగ సందేశం - ఆత్మజ్యోతి
దీపావళి పండుగ మనకు ఇచ్చే అంతిమ సందేశం చాలా లోతైనది. బయట మనం వెలిగించే దీపాలు, మన లోపల ఉన్న అజ్ఞానం, అసూయ, ద్వేషం అనే చీకటిని తొలగించి, ఆత్మజ్యోతిని వెలిగించుకోవాలని గుర్తు చేస్తాయి. మనలోని మంచిని జాగృతం చేసి, మన జీవితాలను, సమాజాన్ని ప్రేమ, కరుణ మరియు జ్ఞానమనే వెలుగుతో నింపడమే ఈ పండుగ యొక్క నిజమైన సారాంశం.
అందరికీ దీపావళి శుభాకాంక్షలు!
